در مکالمات روزمره‌مون گاهی کلمات رو به جای هم به کار می‌بریم بدون اینکه واقعاً متوجه تفاوت معنایی این کلمات بشیم و بیشتر این مشکلات از ترجمه به زبان فارسی شروع میشه. در ترجمه به زبان فارسی واژه‌های معادل رو درست استفاده نمی‌کنیم یا اصطلاحات معنای دقیق رو بیان نمی‌کنن. یکی از این تفاوت‌ها که خیلی هم مورد استفاده قرار می‌گیره، کلمات کار، شغل و حرفه و البته تخصص است.
کار (Work)، شغل (Job)، حرفه (Career) سه اصطلاح متفاوت از لحاظ بار معنایی هستند که گهگاهی تو مکالمات‌مون به جای هم ازشون استفاده می‌کنیم. تو این مطلب سعی داریم تفاوت‌های مفهومی این واژه‌ها رو باهم بررسی کنیم.
همونطوری که می‌دونین تعریف کار تو فیزیک هم کاملاً مشخصه:
«تبديل يا انتقال انرژی كار نامیده مي‌شود، هر گاه نيرويي به جسمی وارد شود و اون رو از جايی به جايی دیگر منتقل كند كار انجام شده است.» حالا چه به آن كار مزد بدهند يا ندهند. چه كم باشد يا زیاد، چه باكيفيت باشد يا بي‌كيفيت»
اما در کل کار رو می‌تونیم اینجوری بیان کنیم که :
كار، هر فعالیتی(اقتصادی يا غيراقتصادي) كه در جهت رسیدن به هدفی هست و باعث ميشه تغيير در ارزش كالا يا ارائه خدمتی بوجود بیاد، و ارزش آن در اثر فعالیت افزایش يا کاهش پیدا کنه.»
شغل چیه؟
باتوجه به تعریف سایت متمم شغل، مجموعه‌ای از وظایف(Duties)، فعالیت‌ها(Tasks) و مسئولیت‌ها(Responsibilities) و سایر المان‌هایی است که یک فعالیت مولد را در محیط سازمان شکل دهد و می‌تواند به یک فرد مشخص، تخصیص داده شود.
وقتی ازتون می‌پرسن شغل شما چیه؟ منظور Job هست یعنی فعالیتی که در حال حاضر در راستای کسب درآمد یا تجربه دارین انجام میدین.
حرفه چیه؟
حرفه یا Career مجموعه‌ای از شغل‌ها(Jobs)، تجربیات(Experiences)، آموزش‌هایی(Training Programs) هست که به شما کمک میکنه تا در راستای علاقه‌مندی‌هاتون درآمد و مسئولیت بیشتری کسب کنید.
درواقع تفاوت اصلی حرفه و شغل در نگرش شماست. شغل شامل اهداف و فعالیت‌های کوتاه‌مدتی هست که برای بدست آوردن پول و درآمد و همچنین کسب تجربه انجام میشه. ولی حرفه بلند مدته و همراه با جاه‌طلبی هست. آرزوی مادام‌العمره و در طولانی مدت باعث پیشرفت هم از لحاظ درآمدی و هم از لحاظ جایگاه اجتماعی میشه.
یکی از مهمترین تصمیمات تو زندگی یک شخص، انتخاب حرفه مناسب هست. حرفه را می‌توان به عنوان شغلی که یک فرد در طول زندگی خودش انجام میده، درک کرد و شامل تمام مراحل برای رشد فردی است. الگوی زندگی هر شخص با حرفه‌ای که انتخاب می کنه تعریف میشه.
و اما تخصص:
منظور ما از اصطلاح "تخصص" (Profession) نوعی فعالیت اقتصادی است که فرد فقط در صورت داشتن دانش، مهارت مورد نیاز و گذروندن دوره‌های آموزشی مشخص می‌تونه بهش برسه. شخصی که تخصصی در هر زمینه‌ای داره «متخصص» خوانده میشه مثل: پزشکان، وکلا، مهندسین و...
میشه مهارت‌ها(Skills) و دانش(Knowledge) مورد نیاز را از دانشگاه یا موسسات تخصصی و در طول دوره های مختلف کسب کرد. همچنین برخی از دوره‌ها برای حرفه‌ای شدن تو یک زمینه خاص نیاز به آموزش تخصصی دارند که این دوره‌ها توسط نهادهای حرفه‌ای اداره میشن و دستورالعمل‌ها یا آیین‌نامه‌های مشخصی برای خودشون دارن.
اصطلاح "شغل" رو میشه به عنوان تمام نقش‌هایی که فرد در طول زندگی خود بر عهده می‌گیره مانند تحصیلات، آموزش، حرفه، تجربه کاری و غیره تعریف کرد. اما درواقع حرفه(Career) نتیجه تصمیماتی هست که شخص در زندگی خودش می گیره و تمامی تلاشهاش رو در راستای آموزش، تخصص، برند شخصی و موقعیت اجتماعی تحت تأثیر قرار می‌دهد. حرفه گرایش‌ها، تعهد به کار و تمایل به رشد و پیشرفت فرد رو تعیین می کنه.
حرفه یا کریر، سفر یادگیری و کار هست که برای افراد مختلف متفاوته. مشاغل مختلفی که فرد انجام میده، مسئولیت هایی که به عهده گرفته، جابجایی و انتقال بین سطوح کاری، ارتقاء و در نهایت پروفایل کاری هر فرد هست.
از آنجایی که افراد مختلف هدف‌های حرفه‌ای متفاوتی دارند، اندازه‌گیری موفقیت آنها هم متفاوت هست، مثلاً برای برخی افراد حقوق، درآمد، موقعیت کاری و ارتقاء شغلی موفقیت محسوب میشه، درحالی که برای برخی از افراد شادی و رضایت از کار مهمه.
تخصص رو میشه نوعی حرفه دونست که نیاز به صلاحیت رسمی و آموزش طولانی داره. از طرفی، حرفه به دنباله‌ای از کارهای مرتبط با فرد تو زندگی‌اش اشاره داره که شامل شغل، عناوین کسب شده، پروژه های انجام شده و غیره است.
تخصص یک شغل است ولی حرفه شامل شغل میشه؛ یعنی حرفه ممکنه شامل تعدادی شغل و نقش‌هایی باشه که فرد در طول زندگی خود به عهده دارد. بنابراین یک شخص می‌تونه به عنوان یک کارآفرین، یا به عنوان یک دکتر حرفه‌ای رو انجام بده یا حتی تو یه سازمانی مشغول به کار بشه.
تخصص به تحصیلات و آموزش های فرد بستگی داره، اما حرفه به جاه طلبی و آرزوی او در زندگی‌اش هم مربوطه.
تخصص براساس خدمتی هست که فرد ارائه میده، ارائه خدمات هدف اصلی هست و در ازای اون پول دریافت میکنه . ولی حرفه رشد محور هست، افراد به دنبال فرصت‌هایی برای پیشرفت تو کار، دریافت حقوق و درآمد بیشتر و موقعیت‌های بهتر هستند.
هر تخصصی یه سری دستورالعمل‌ها یا آیین نامه‌هایی داره که براساس اون هدایت میشه و توسط نهادهای مرجع تنظیم میشه. ولی هیچ کد دستورالعمل مشخصی برای حرفه وجود نداره، فرد آزاده که هر حرفه‌ای که دوست داره انتخاب کنه و روند رو هرطوری که فکر میکنه درسته، ادامه بده.
به این جدول نگاه کنید:
|
موارد
|
تخصص
|
حرفه
|
|
مفهوم
|
به فعالیتی گفته میشه که در آن فرد دانش و مهارت تخصصی خود را در شغلی به کار گیرد.
|
زندگی شغلی فرد رو تعریف می کنه، در مشاغل مختلف، کارهای تعریف شده، حقوق، فرصت های رشد و غیره وجود داره.
|
|
شغل
|
تخصص یه شغل هست
|
تجارت، کسب و کار، تخصص یا اشتغال
|
|
براساس
|
تحصیلات و آموزش‌ها
|
جاه‌طلبی - هدف - آرزو
|
|
گرایش
|
ارایه خدمات
|
رشد
|
|
روند
|
دستورالعمل های مشخص
|
بدون دستورالعمل
|
در ادامه به نمودار زیر توجه کنید که تمامی موارد توش خلاصه شده:
حرفه مفهومی هست که از اشتراک استعدادها(Talent)، قابلیت عرضه به بازار(Marketability) و علاقه‌مندی(Passion) فرد تشکیل میشه. افراد معمولاً به مشاغلی(Job) روی میارند که هم بازارکار بخواد و هم توش استعداد دارند. اگه فقط استعداد و علاقه تو زمینه‌ای داشته باشند اون کار براشون تفریح و Hobby هست و درواقع براش بازاری وجود نداره و پولی در ازای اون دریافت نمی‌کنن. ولی اگه علاقه‌مندی تو زمینه‌ای داشته باشن که قابلیت عرضه به بازار رو هم داشته باشه و از طریق اون کسب درآمد بکنن، میشه Fan. یعنی کسب درآمد از جایی که بهش علاقه زیادی دارید و ازش لذت می‌برید.
پرسونال برندینگ در تمامی روندهای ساخت برند شخصی تلاش داره که افراد تو جای درستی قرار بگیرند تا بتونن از استعدادها و علاقه‌مندی‌هاشون در راستای کسب درآمد استفاده کنن یعنی افراد حرفه مشخص خودشون رو پیدا کنن، نقطه اشتراک استعداد، توانایی، توانمندی، آموزش‌ها، مهارت‌ها، تخصص و درنهایت تمام اینها رو به حالت پکیجی که قابلیت عرضه به بازار داره تعریف کنن.